Πολλές φορές ακούμε τον όρο «Τόρνο» ή τη λέξη «τόρνευση». Τι κάνει αλήθεια, όμως, ένας Τόρνος;

Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε πως, «Τόρνος» είναι μια εργαλειομηχανή που αφαιρεί ανεπιθύμητο υλικό από περιστρεφόμενο κυλινδρικό αντικείμενο που επεξεργαζόμαστε με κοπτικά εξαρτήματα, είτε για μορφοποίηση εξασφαλίζοντας ακριβείς κινήσεις του αντικειμένου, είτε για γυάλισμα, καθώς και για τρύπημα κι άνοιγμα σπειρώματος βίδας.

Ειδικότερα, με τον τόρνο κατεργάζονται τεμάχια συμμετρικά εκ περιστροφής, με κατά κανόνα κυκλική διατομή. Κατά την τόρνευση, το κατεργαζόμενο τεμάχιο περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του, συγκρατημένο στον σφικτήρα του τόρνου. Με αυτόν τον τρόπο, συγκρούεται με το κοπτικό εργαλείο, το οποίο έχει δυνατότητα εγκάρσιας και διαμήκους μετακίνησης και έτσι, απομακρύνεται υλικό από το κατεργαζόμενο τεμάχιο. Το εγκάρσιο βάθος εισχώρησης του εργαλείου στο τεμάχιο αποτελεί, το βάθος κοπής.
Οι διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει το κατεργαζόμενο τεμάχιο με την τόρνευση, απαιτούν διαφορετικό συνδυασμό κινήσεων, όπως και χρησιμοποίηση του κατάλληλου κοπτικού εργαλείου. Το κοπτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται, εξαρτάται και από το είδος της παραγόμενης επιφάνειας αλλά και από το αν η τόρνευση είναι εξωτερική ή εσωτερική στο κομμάτι.

Ας δούμε όμως λίγο την ιστορία του. Εύλογα, θα πίστευε κανείς πως ο Τόρνος εφευρέθηκε κάπου μεταξύ 18ου & 19ου αιώνα, δηλαδή κοντά στη Βιομηχανική Επανάσταση. Έχει βρεθεί, όμως, στην Ελευσίνα μια μαρμάρινη πλάκα, όπου υπάρχει μια παραγγελία για κάποια μεταλλικά μέρη ειδικής ποιότητας και ειδικού σχήματος. Υπάρχει επίσης στην επιγραφή, η διευκρίνηση ότι η επεξεργασία πρέπει να γίνει με τόρνο μετάλλων και όχι με τόρνο ξύλου ή κεραμικών. Απ' αυτό και μόνο, μπορούμε να βγάλουμε αυτόματα μερικά χρήσιμα συμπεράσματα για τους τεχνικούς εκείνης της εποχής. Χρησιμοποιούσαν υλικά κοπής κατάλληλα για χαλκό, μπρούντζο, κασσίτερο κλπ., που γνώριζαν να τα συντηρούν κοφτερά, κάτι το οποίο σημαίνει ότι είχαν την δυνατότητα χρήσης και επεξεργασίας χάλυβα. Πρώτη φορά αναφέρεται τόρνος μαρμάρου για κατασκευή κιόνων απ' τον μηχανικό Θεόδωρο στην Σάμο. Οι αρχαίοι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν επίσης τόρνους για ξύλα αλλά και για κεραμικά υλικά. Η μαρμάρινη πλάκα με την παραγγελία που βρέθηκε χρονολογείται περίπου το 400 π.Χ.. Αν κρίνουμε όμως απ' το σχήμα και την επεξεργασία αγγείων από μάρμαρο που βρέθηκαν σε Μυκηναϊκούς τάφους αλλά ίσως έχουν Μινωική προέλευση, πάμε αρκετά πίσω κοντά στα μέσα του 16ου αιώνα π.Χ.. Αξίζει να αναφερθεί, πως πολλά παρόμοια αντικείμενα που φαίνονται φτιαγμένα σε τόρνο, έχουν βρεθεί επίσης στην Αίγυπτο.
Γύρω στο 1400 μ.Χ., εμφανίστηκαν οι πρώτοι τόρνοι που στην αρχή κινούνταν με μυϊκή δύναμη ή με νερό σαν τους κατοπινούς υδρόμυλους.


Παρακάτω, παρατίθενται συνοπτικά τα είδη τόρνευσης:

Α. Ανάλογα με τη διάταξη του άξονα τόρνευσης:
-  Οριζόντια (οριζόντιος άξονας).
- Κατακόρυφη (κατακόρυφος άξονας).

Β. Ανάλογα με τη θέση της κατεργαζόμενης επιφάνειας:
-  Εξωτερική.
-  Εσωτερική.

Γ. Ανάλογα με τη σχέση κύριας και δευτερεύουσας κίνησης:
-  Διαμήκης τόρνευση, με κίνηση πρόωσης παράλληλη προς τον άξονα τόρνευσης.
-  Εγκάρσια τόρνευση, με κίνηση πρόωσης κάθετη προς τον άξονα τόρνευσης, η οποία διακρίνεται με τη σειρά της σε:
--    Μετωπική.
--    Ακτινική (τόρνευση αποκοπής και τόρνευση μορφής).
--    Κωνική τόρνευση, με την διεύθυνση της κίνησης πρόωσης να τέμνει τον άξονα τόρνευσης.

Δ. Ειδικές τορνεύσεις
-  Σπειροτόμηση, κλπ.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑΣ
Συνθήκες κατεργασίας/κοπής κατά την τόρνευση,  αποτελούν:

-    η ποιότητα της κατεργασμένης επιφάνειας,
-    η ταχύτητα κοπής (χρόνος κατεργασίας) που σχετίζεται με τις στροφές περιστροφής του κομματιού και την διάμετρο κοπής,
-    η πρόωση και
-    το βάθος κοπής.

Οι παράγοντες αυτοί, παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατεργασία και η σωστή κάθε φορά επιλογή τους, αποτελεί απαραίτητη γνώση του χειριστή ενός τόρνου.

Συμπερασματικά, ο Τόρνος είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, που διευκολύνει ιδιαίτερα την εργασία ενός μηχανικού. Φυσικά,  είναι ευνόητο πως ο χειριστής του Τόρνου θα πρέπει να ακολουθεί πάντοτε συγκεκριμένες οδηγίες, έτσι ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά και να αποφευχθεί τυχόν τραυματισμός του χειριστή.
Για παράδειγμα, πριν σταματήσουν οι στροφές του τσοκ, το κοπτικό εργαλείο πρέπει να απομακρύνεται προσεκτικά από το κομμάτι,αλλιώς κινδυνεύει να σπάσει. Επίσης, οι στροφές του τόρνου και η πρόωση πρέπει να υπολογίζονται ακριβώς. Τέλος, θα πρέπει όλες οι μετρήσεις, να γίνονται με το κατάλληλο μετρητικό όργανο.